-

KOPALNIA "KSAWERY - KOSZELEW"
		* GOSPODARKA < PRZEMYSŁ < WYDOBYWCZY < KOPALNIE WĘGLA KAMIENNEGO
		* SPIS < STRONA GŁÓWNA < NOWOŚCI
			|: OPIS i HISTORIA |: NA STARYCH MAPACH

		- OPIS i HISTORIA
		Powstała w 1825 roku kopalnia węgla kamiennego. Inicjatorem był ks. Ksawery DRUCKI - LUBECKI, który przejął po Stanisławie STASZICU Wydział Przemysłu i Kunsztów. Była to kopalnia rządowa. Właścicielem był BANK POLSKI. Wydobycie polegało na odkrywce zlokalizowanej na polach pomiędzy Dąbrową i Będzinem. W rok później wybudowano hutę cynku o tej samej nazwie, a następnie wraz ze wzrostem zapotrzebowania na cegłę, cegielnię. Cegielnia została rozbudowana o suszarnię. Wobec kryzysu gospodarczego, w latach 1825-26 cena cynku spadła o około 40%, co spowodowało zmniejszenie opłacalności produkcji. W 1828 roku zaczęto ograniczać produkcję cynku, a wraz z nią spadło zapotrzebowanie na węgiel w pobliskich kopalniach. Zatrudnienie spadło w tym czasie o połowę. Dopiero decyzja o budowie w 1833 roku huty "Bankowej" w Dąbrowie, spowodowała powtórny rozkwit kopalni. Rozpoczęto liczne prace modernizacyjne, co spowodowało potrojenie wydobycia węgla w latach 1833-1837. Najbardziej korzystnym dla kopalni był rok 1842. Kopalnia była jedyną na terenie Dąbrowy, która dostarczała węgiel koksujący, najbardziej przydatny w hutnictwie. Po powstaniu styczniowym, carat przystąpił do likwidacji autonomii przemysłu Królestwa. Nadzorujący skarb Królestwa, A.I. KOSZELEW, próbował początkowo uzdrowić sytuację w przemyśle dąbrowskim. Jego imieniem nazwano nowy szyb kopalni "KSAWERY" oraz całą dzielnicę Dąbrowy. Gdy kopalnię zaczęły zalewać wody gruntowe, wybudowano sztolnię LEMPEGO (od nazwiska jednego z inżynierów), która miała ujście do rzeki Przemszy. Kopalnia została prawie doszczętnie zniszczona w skutek pożaru w 1871 roku. Nazwę "KSAWERY" nosiła w latach 1825 do 1875, czyli od momentu jej założenia do wybudowania nowego szybu wydobywczego, kiedy to przemianowano ją na "KOSZELEW". Szyb ten powstał w czasie trwania pożaru na "KSAWERZE". Kopalnię sprzedano na licytacji w 1876 roku, wraz z hutą "BANKOWA" i kopalniami "REDEN", "CIESZKOWSKI" i "NOWA". Nowymi nabywcami są podstawieni przez francuskich bankierów i fabrykantów, dwaj carscy oficerowie: Aleksy PLEMIANNOKOW i Antoni RIESENKAMPF. Dwa lata po transakcji, wydzierżawili oni kopalnię na 90 lat, a hutę na 36 lat paryskiemu Bankowi Francusko-Włoskiemu, który powołał Towarzystwo Francusko-Włoskie Dąbrowskich Kopalń Węgla z siedzibą w Dąbrowie, a przy współudziale dwóch francuskich przedsiębiorstw przemysłowych - Societe Anonyme der Forges et Acieres de Huta Bankowa z siedzibą w Paryżu. Zainstalowano w nowe maszyny parowe, których łącznie z tymi w kopalni "PARYŻ" było 66 o łącznej mocy 5400 KM. Wybudowano nowy szyb wyciągowy. Eksploatowano część pokładów kopalni "CIESZKOWSKI". Część kopalni od 1899 roku zostaje przyłączona do kopalni "PARYŻ". Po przymusowym zarządzie austryjackim, przechodzi pod zarząd władz polskich. Wobec trudności finansowych państwa polskiego, przechodzi ponownie we władanie kapitału francuskiego. Znaczną część akcji przejęli Francuzi od "Towarzystwa Francusko-Włoskiego Dąbrowskich Kopalń Węgla" z siedzibą w Lyonie. Za panowania Towarzystwa, kopalnia posiada szyb wydobywczy "BARBARA" o głębokości około 195 metrów, z elektrycznymi maszynami wyciągowymi i elektrycznymi pompami wodnymi, podnoszącymi bezpieczeństwo w podziemnych korytarzach. Kopalnia w 1925 roku pracuje tylko 3 dni w tygodniu. Jednakże w 1929 roku nadszedł kryzys w związku z załamaniem konsumpcji na rynku wewnętrznym. Zmniejszyło się również zapotrzebowanie na węgiel ze strony przemysłu hutniczego i metalowego. Główny odbiorca węgla, Francja, również zmniejszyła dość drastycznie, bo o 30% zamówienia na węgiel z kopalń dąbrowskich. W drugiej fazie kryzysu, po 1932 roku, w kopalniach należących do Towarzystwa Francusko-Włoskiego, wydobycie spadło prawie o połowę. W 1932 roku, poprzez rozgraniczenie terytorialne Dąbrowy i Będzina, kopalnia wraz z zabudowaniami i koloniami mieszkalnymi "Koszelew", zostaje przydzielona do Będzina. Od 1934 roku teren odkrywki kopalni, został włączony do kopalni "PARYŻ". Eksploatacja tych złóż miała miejsce do połowy lat 70-tych XX wieku.
		- NA STARYCH MAPACH

aktualizacja : niedziela, 08 marzec 2009.

Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i powielanie wyłącznie za zezwoleniem autora.