KAPLICE, KAPLICZKI i KOŚCIOŁY INNYCH WYZNAŃ |
||||
| * RELIGIA |
||||
| * SPIS < STRONA
GŁÓWNA
< NOWOŚCI |
||||
|
|: KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI |: POLSKI KOŚCIÓŁ MARIAWITÓW |: GMINA ŻYDOWSKA |: ŚWIADKOWIE JECHOWY |: ZBÓR KOŚCIOŁA CHRYSTUSOWEGO |: |: Adesy kontaktowe |: WWW |
|||
 - |
||||
Kościół Ewangelicko-augsburski   |
|||||||||||||||||||
   |
Pod koniec XIX wieku wzrosła ilość ludności dąbrowskiej wyznania ewangelicko - augsburskiego. Spowodowane to było napływem Polaków i Niemców z Górnego Śląska oraz Saksonii. W 1842 roku gminę wyznaniową ewangelicko - augsburską przeniesiono z Będzina do Dąbrowy. Uformowali oni własną parafię i wznieśli kościółek w pobliżu Sztygarki. W 1882 roku, założyli niewielki cmentarz przy ulicy Szkolnej, na południowych peryferiach osady. Szczątki ekshumowano w latach 50-tych XX wieku i przewieziono na cmentarz ewangelicki w Sosnowcu. Budowę kościoła datuje się na lata 1870 - 1899. Jest to budowla jednonawowa, o prostej konstrukcji z jedną wieżą, bez wyraźnie określonego stylu architektonicznego. Pierwszym pastorem został mianowany Samuel Zachs z Wielunia, który był na tym stanowisku do 1843 roku. Jego następcami byli: Edmund Kreczmar, również z Wielunia (1845 - 1852), Bartch z Wielunia (1852 - 1853), Edward Lempke z Kielc (1853 - 1875), Ludwik Miller z Piotrkowa (1875 - 1888) i Zande z Kielc. W międzyczasie wybudowano w Sosnowcu kaplicę ewangelicką, która skupiała większość wyznawców tej wiary z rejonu zagłębiowskiego. Dlatego też to tam w 1921 roku została przeniesiona siedziba gminy, a kościół w Dąbrowie stał się kościołem filialnym. 05-12-1945 roku budynek kościoła został odkupiony przez katolickie władze kościelne i zaadaptowany jako kościół rzymsko-katolicki. W 1957 roku patronką kościoła została wybrana opiekunka wszystkich górników, św. Barbara. |
||||||||||||||||||
| - |
|||||||||||||||||||
| Polski Kościół Mariawitów |
|||||||||||||||||||
Pod koniec XIX wieku swoją drewnianą kapliczkę, wystawili w Dąbrowie Mariawici. Kapliczka ta była usytuowana w pobliżu dawnej kopalni Jan. Proboszczem Polskiego Kościoła Mariawickiego w Dąbrowie od początku był ksiądz Jan Modrzejewski. Kapliczkę obsługiwali dwaj księża z Sosnowca: ks. Jan Kaczyński i ks. Roman Żmudzki. Utworzono również niewielki cmentarz przy ulicy Kondratowicza. Na cmentarzu tym spoczywały prochy żony Księdza Andrzeja Huszno, dąbrowskiego prekursora Kościoła Narodowego. W latach powojennych powymierali ostatni wyznawcy, a cmentarzyk pozbawiony opieki niszcał. Pozostałości przeniesiono na nowy cmentarz. |
|||||||||||||||||||
| - |
|||||||||||||||||||
| Gmina Żydowska |
|||||||||||||||||||
              |
Żydzi mieli zakaz osadnictwa w Dąbrowie do 1870 r. Inne źródła podają, że zakaz ten obowiązywał tylko do 1826 r. Bezpośrednią przyczyną był zakaz zatrudniania żydów w górnictwie. Liczba osadników wyznania żydowskiego szybko rosła, jednak nie osiągnęła tak wysokiego poziomu, jak w miejscowościach sąsiednich. Pierwszymi osadnikami była rodzina Cajgów, która osiadła na Redenie. Po nich przyszli Natanowie i Rozencwajgowie. Zajmowali się handlem. Szewc Nastula Miodownik był inicjatorem pierwszego domu modlitewnego, który powstał w 1875 roku. Jednocześnie budynek ten pełnił rolę chederu. 25 lat później w Dąbrowie wybudowano jeszcze dwa domy modlitewne. Jeden był własnością Berka Rechnica i znajdywał się na kolonii Reden, a właścicielem drugiego był Jakub Majmon. Znajdował się on na Ksawerze. Oddział gminy wyznaniowej, dozór bożniczy, odłączył się od gminy żydowskiej w Będzinie w 1910 roku. Skupiał wokół siebie 313 rodzin żydowskich. Jako samodzielna gmina wyznaniowa, podporządkowała sobie wyznawców Gminy Dąbrowa, Łosień oraz Gminy Olkusko - Siewierskiej. Na czele Dozoru Bóżniczego stanęli: Jakub Mendel Gliskman, Szloma Rechnic i Dawid Weber. 03.04.1916 roku, rozporządzeniem Komendy Obwodowej, został utworzony Dozór Bożniczy Dąbrowskiego Okręgu. W 1918 roku został przemianowany na Gminę Izraelicką Dąbrowskiego Okręgu, która w 1924 roku otrzymała prawa Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Prezesem Rady Nadzorczej wybrano Herca Tobiasza Libermana (następcy: Berek Fuchs, Abram Lejb Fuks, Szyja Rosenbaum). Prezesem Zarządu wybrano Lewka Strzegowskiego (następcy: Jakub Mitelman, Abracham Najfeld, Szlama Frajner). Berek Fuks, Alter Futerko, Mordka Lejba Miodownik, Kopl Krzanowski, Mordka Hilel Ferens, Icek Majer Luksburg, Herszek Rajchman, Mojżesz Mitelman, byli założycielami wzniesionej w latach 1912 - 1916 synagogi, przy skrzyżowaniu ulic Okrzei i Chopina. W roku 1921 mieszkało w Dąbrowie około 4300 Żydów. W 1921 roku powstaje Dobroczynne Stowarzyszenie Opieki nad Biedną Młodzieżą Żydowska "Haszmer". Z inicjatywy Ogólnożydowskiego Związku Robotniczego (Bund), w latach 1923 - 1925 powstaje Oddział Towarzystwa Kursów Wieczorowych dla Robotników. W połowie lat 20-tych XX wieku powstało Żydowskie Towarzystwo Sportowe. W roku 1926 założono oddział "Kultur Ligi" przy dzisiejszej ulicy 3-go Maja. W 1929 roku założono cmentarz żydowski przy ulicy Wolskiej (dzisiaj Jaworowej). Zajmował około 0,5 ha i był ogrodzony murem. Drugi cmentarz był położony przy ulicy Mydlice. Pierwszym Rabinem w Dąbrowie w latach 1910-1934 był Mojżesz Aron Lewi. Po jego śmierci w 1934 roku, rabinem zostaje Boruch Epsztejn. W 1937 roku, funkcję rabina obejmuje Gecl Dytchwald. Pełni tę funkcję do 1942 r. W czasie okupacji niemieckiej, Żydzi dąbrowscy zostali w większości wywiezieni do obozów pracy na terenie Niemiec. Okupant utworzył specjalną komórkę o nazwie Schmelt, zajmującą się dostarczaniem robotników żydowskich do pracy w zakładach niemieckich. W końcu 1941 roku pozostali Żydzi zostali zamknięci w getcie usytuowanym w obrębie ulic Polnej, Chopina, Barlickiego, Okrzei i Łukasińskiego. Cały teren otoczono wysokim ogrodzeniem. Nałożono na nich kontrybucję w kosztownościach, w złocie lub w walucie. Pracowali w miejscowych zakładach krawieckich, szewskich i stolarskich. Od 1942 roku pracowali wyłącznie w zakładach zbrojeniowych. W maju 1942 roku zaczęto wywozić ich do obozów zagłady. W pierwszej turze wywieziono 630 Żydów, a w sierpniu 500. Transporty trafiały do Obozu w Oświęcimiu. Getto zostało zlikwidowane w czerwcu 1943 roku, a pozostałych Żydów wywieziono do getta w Sosnowcu - Środuli. Ocalały jednostki. Jednak po wojnie nie powróciła do Dąbrowy Górniczej żadna z rodzin żydowskich. 19 sierpnia 1993 roku odsłonięto uroczyście pomnik przy ulicy Ludowej, w miejscu dawnego cmentarza. W uroczystości tej uczestniczyły włądze miasta oraz goscie z Izraela. Obelisk ten, wokół którego złożono fragmenty 21 macew z dąbrowskiego cmentarza, powstał dzięki staraniom miejscowego adwokata odznaczonego medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, pana Zenona Chmielewskiego. |
||||||||||||||||||
| - |
|||||||||||||||||||
| Świadkowie Jehowy |
|||||||||||||||||||
   |
Badacze Pisma Świętego. W Dąbrowie Górniczej pojawili się pod koniec lat 20-tych XX wieku. Pierwszy zbór na terenia Zagłębia powstał w Ząbkowicach Będzińskich. W Dąbrowie Górniczej w 1932 roku utworzono zbór przy ulicy Klubowej. W czasie okupacji hitlerowskiej, pomimo zakazu władz, nie przerwano działalności wyznaniowej. Po wyzwoleniu nastąpił znaczny wzrost wyznawców tej wiary w Dąbrowie Górniczej, co przyspieszyło znacznie budowę Domu Spotkań na kolonii Dziewiąty przy ulicy Ciasnej. W 1950 roku religia została zdelegalizowana, co znacznie utrudniało spotkania wiernych, które odbywały się od tej pory przeważnie w lasach. Legalne spotkanie odbyło się 08.08.1982 roku w dąbrowskim PKZ. Na początku lat 90-tych XX wieku zbudowano nowy Dom Modlitwy (Dom Królestwa Bożego) przy ulicy Barbary w Dąbrowie Górniczej. |
||||||||||||||||||
| - |
|||||||||||||||||||
| Zbór Kościoła Chrystusowego |
|||||||||||||||||||
  |
W dniu 26.12.1947 roku Konstanty Sacewicz, pastor ze zboru w Sosnowcu, prowadzi inauguracyjne nabożeństwo w kaplicy przy ulicy Okrzei w budynku mieszkalnym. Była to placówka misyjna Zboru w Sosnowcu. Przekształcenie jej w samodzielny Zbór nastąpiło 19.12.1956 roku. Patronem wybrano św. Szczepana Męczennika. Zbór aktywnie zaczął działać po 1971 roku. Od roku 1981, siedzibą został budynek przy ulicy Łukasińskiego. W wyniku adaptacji budynku, urządzono salkę katechetyczną i kaplicę. |
||||||||||||||||||
| _ |
|||||||||||||||||||
KOŚCIOŁY WYZNANIOWE |
|||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| - |
||||
INTERNET  |
||||
aktualizacja: czwartek, 02 luty 2012. 
Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i powielanie
wyłącznie za zezwoleniem autora.